صادرات پسته
آشنایی با پسته
پسته درختي دو پايه و از تيره پسته سانان است. درخت پسته اهلي L Vera Pistacia متعلق به تيره سماق Anacardiaceae است. Pistacia داراي ۱۱ گونه است كه همگي آن‌ها از خود، تربانتين يا سقز ترشح مي‌كنند. گياهان اين تيره به صورت درخت يا درختچه هستند.
پسته در کدام استان ها کشت میشود؟
پسته در استان‌های کرمان، یزد، خراسان، فارس، سمنان، سيستان و بلوچستان، مركزي، قزوين و اصفهان کشت میشود. سطح زير كشت پسته در سال‌های اخیر درحدود ۳۶۰۰۰۰ هكتار بوده است. باتوجه به محدودیت‌های منابع آبی و تغیرات اقلیمی بسیاری از این زمین‌ها از حالت کشت خارج شده‌اند و سطح زیر کشت پسته در استان کرمان درحال کاهش است.
البته به دلیل استقبال سایر استان‌ها از کاشت پسته، سطح زیرکشت این محصول در ایران در حال افزایش است. می‌توان گفت سهم استان کرمان از تولید پسته ایران يك چهارم است.
بهترین کشور برای صادرات پسته کدام است؟
در ادامه مقاله آمار صادرات پسته را آورده‌ایم که می‌توانید بزرگ‌ترین واردکننده پسته و صادرکننده پسته را مشاهده کنید. بهترین کشور برای صادرات پسته، کشورهایی هستند که بیشترین آمار واردات پسته را دارند.
کشورهای آلمان (۱۲۹ میلون دلار)، ایتالیا (۱۰۵ میلون دلار)، هند (۸۴ میلون دلار)، فرانسه (۲۵ میلیون دلار)، عربستان و امارات هر کدام با ۲۳ میلون دلار از بزرگ‌ترین واردکنندگان مغز پسته محسوب می‌شوند.
کشورهای ایران (۱۱۴ میلون دلار)، آمریکا (۱۰۶ میلون دلار)، ترکیه (۸۳ میلون دلار)، آلمان (۵۴ میلون دلار) و افغانستان (۲۹ میلون دلار) از بزرگ‌ترین صادرکنندگان مغز پسته هستند.
پسته یکی از انواع مهم خشکبار در ایران و جهان می‌باشد و به جهت ارزش بالا در سبد صادراتی بخش کشاورزی سهم عمده‌ای دارد. ایران برای سالیان درازی به عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده پسته شناخته می‌شد اما در حال حاضر پس از آمریکا دومین صادرکننده بزرگ پسته در جهان محسوب میشود. همچنین پیش‌بینی میشود که کشور چین به عنوان سومین صادرکننده بزرگ پسته با سیاست افزایش تولیدی که در پیش گرفته است در سال‌های آتی تهدیدی جدی برای ایران و آمریکا به حساب آید. آمریکا، ایران، چین، ترکیه، سوریه، یونان، ایتالیا، افغانستان، تونس و اسپانیا ۱۰ کشور اول تولید پسته در جهان هستند.
براساس آمار گمرک ایران در سال 1397 به میزان 52،262 تن پسته به ارزش ۴۶۷ میلیون دلار صادر شده است. مشتریان پسته ایرانی در سال مذکور این کشورها بوده‌اند: اردن، ارمنستان، ازبکستان، اسپانیا، استرالیا، اسلواکی، افغانستان، اوکراین، امارات متحده عربی، اندونزی، انگلستان، ایتالیا، آذربایجان، آلمان، بحرین، بلژیک، بلغارستان، بنگلادش، پاکستان، تاجیکستان، تایلند، تایوان، ترکمنستان، ترکیه، لیبی، چک، سوریه، رومانی، مقدونیه، کره جنوبی، چین، سنگاپور، سوئد، سوئیس، عراق، عمان، روسیه، فرانسه، قرقیزستان، قزاقستان، قطر، کانادا، کویت، گرجستان، لبنان، لهستان، مالزی، مراکش، مصر، مکزیک، هلند، هند، هنگ‌کنگ، ویتنام و یونان. برای دسترسی به آمار صادرات پسته از گمرکات ایران و وزن و ارزش آن می‌توانید فایل مربوطه را از اینجا دانلود نمایید.
جهت آشنایی با صادرات پسته می‌توانید به بخش مراحل صادرات مراجعه نمایید. اما در این بخش مراحل صادرات پسته را با جزئیات و دقت بیشتری دنبال و شرایط صادرات پسته را از لحاظ اخذ مجوزهای لازم، تعرفه‌ها و ارزش گمرکی و سایر نکات لازم بررسی می‌کنیم.
مراحل صادرات پسته
بررسی شرایط کشور هدف
قبل از اقدام به صادرات پسته باید مطالعات دقیقی توسط تجار انجام شود و راجع به مشتریان و رقبا در کشور مقصد، نوع پسته و بسته‌بندی مورد نظر مشتریان، شرایط گمرکی کشور هدف، استانداردهای غذایی و بهداشتی و سایر مجوزات مورد نیاز کشور فرستنده و گیرنده اطلاعات جامعی کسب گردد. به عنوان مثال اگر پسته به کشوری اروپایی صادر شود، مجوز وزارت بهداشت از لحاظ میزان افلاتوکسین قابل قبول برای اتحادیه اروپا و اگر غیر اروپایی است مجوز استاندارد از لحاظ وجود یا عدم وجود افلاتوکسین مورد نیاز است.
تأمین محصول
درخت پسته با نام انگلیسی Pistachio داری گونه‌های مختلفی است و احتمالا از مرکز یا شرق آسیا نشأت گرفته است. ارقام مختلف پسته در ایران مربوط به گونه اهلی با نام علمی Pistacia vera هستند. ایران دارای بیش از ۷۰ رقم و ژنوتیپ پسته‌ی ماده و تعداد زیادی ژنوتیپ نر است. تقسیم‌بندی‌های مختلفی برای انواع پسته ایرانی وجود دارد ولی در یک تقسیم‌بندی کلی می‌توان پسته را مانند نمودار زیر طبقه بندی کرد.
پسته فندقی: این گونه از پسته نسبت به دیگر ارقام از سایز کوچک‌تری برخوردار بوده و به دلیل سایز کوچک و تعداد بیشتر در واحد وزن، مورد توجه قرار گرفته و بیشترین میزان صادرات را در بین همتایان خود دارد.
پسته احمدآقایی: این گونه از پسته دارای بهترین طعم در مقایسه با دیگر ارقام می‌باشد و به همین دلیل از پسته‌های محبوب جهت صادرات است که در کشورهای شرق آسیا مصرف بالایی دارد.
پسته اکبری: این گونه از پسته در مقایسه با گونه احمدآقایی دانه‌هایی کشیده‌تر دارد که باعث شده قیمت بالاتری داشته باشد و گران‌قیمت‌ترین پسته صادراتی ایران لقب گرفته است.
پسته کله‌قوچی: این گونه پسته‌ی، اندازه‌ای درشت و گرد دارد و دارای طعم منحصر به فرد خود می‌باشد.
پسته بادامی: این گونه‌ی پسته به گونه احمدآقایی شباهت دارد و مغز آن شبیه به بادام است.
جهت تامین پسته مورد نظرتان می‌توانید با کارشناسان ترخیص‌لاین تماس گرفته تا با تجربه‌ای بیشتر از بیست سال در تامین پسته شما را یاری دهیم.
بسته بندی پسته
پس از تأمین پسته مورد نظر نوبت به بسته‌بندی آن می‌رسد. کیفیت بسته‌بندی پسته از لحاظ برندسازی و افزایش سهم بازار بسیار مهم است. همچنین باید بر روی بسته‌ها اطلاعات شرکت صادرکننده، شرکت واردکننده، مشخصات محصول، تاریخ تولید و مصرف، شماره سری (جهت تمایز بسته‌ها برای نمونه‌گیری) و سایر اطلاعات به دلخواه طرفین معامله درج گردد. در محموله‌های خشکبار فله می‌توان از درج این اطلاعات و زدن لیبل خودداری کرد.
مجوزهای لازم جهت صادرات پسته
از نظر گمرک ایران برای صادرات پسته به دو مجوز استاندارد و قرنطینه نباتی یا گواهى بهداشت نباتى (Phytosanitary Certificate) نیاز است.
اخذ گواهی استاندارد فیزیکی طبق قوانین استاندارد برای کلیه کشورها اجباری می‌باشد و جهت اخذ این گواهی می‌توان از آزمایشگاههای مستقر در گمرکات کشور استفاده نمود. اداره استاندارد برای بارهای فله و بدون برند یا مواردی که برند مورد نظر پیش از این ثبت نشده و استاندارد نگرفته باشد، صادرکننده را ملزم به اخذ گواهی استاندارد می‌نماید. برای صادرات پسته قبل از اینکه محصول وارد مراحل گمرکی شود باید مجوز استاندارد اخذ شود؛ زیرا جهت تعیین تعرفه دقیق گمرکی و ارزش پسته لازم است که نوع پسته و سایز آن قبل از اظهار مشخص شود. برای اخذ مجوز استاندارد نیاز است از محصول نمونه‌برداری انجام شود و پس از دریافت تاییدیه‌های لازم همچنین باید گواهی بهداشت و سلامت نباتات که برای ترخیص بار مورد نیاز است دریافت گردد.
بر اساس شرایط و ضوابط صادرات به کشور هدف و همچنین استانداردهای مورد نیاز برای واردات خشکبار در گمرک مقصد، در برخی موارد به‌ویژه در تمام کشورهای اتحادیه اروپا نیاز است تا گواهی‌هایی از آزمایشگاههای معتبر اداره استاندارد اخذ شود و یا در برخی موارد خاص تاییدیه‌هایی از اداره غذا و دارو دریافت گردد. بهتر است تمامی این مراحل قبل از ارسال بار به گمرک خروجی صورت پذیرد. چرا که انجام مراحل آزمایشگاهی و دریافت گواهی سلامت در خصوص میزان افلاتوکسین موجود در پسته‌های صادراتی تا حدودی زمان‌بر می‌باشد.
به طور کلی اخذ گواهی آفلاتوکسین برای صادرات به کشورهای عضو اتحادیه اروپا اجباری می‌باشد ولی برای سایر کشورها که حد مجاز آفلاتوکسین برای واردات پسته نداشته و یا درخواست چنین گواهی را نداشته باشند اخذ گواهی آفلاتوکسین اجباری نبوده و منعی برای صادرات پسته وجود ندارد. همچنین در مورد سایر کشورهای غیر اروپائی در صورت درخواست صادرکننده و طبق مقررات فائو گواهی آفلاتوکسین صادر میشود .
مراحل گمرکی صادرات پسته
محموله صادراتی را باید پس از اخذ مجوزهای لازم به گمرک ارائه داد تا تشریفات گمرکی انجام پذیرد. گمرکات شهيد رجایی، اروميه، يزد، فرودگاه امام خميني، ساوه، شيراز، اصفهان، خرمشهر، سمنان، بندر انزلي، قزوين، نوشهر، تهران، سيرجان، تبريز، رفسنجان، كرمان، مشهد، آبادان و بيرجند گمرک اختصاصی برای صادرات پسته محسوب می‌شوند، گرچه صادرات پسته از گمرک غیراختصاصی نیز صورت می‌پذیرد.
مرحله اول در اظهار گمرکی تعیین تعرفه و ارزش پسته می‌باشد. پسته‌ی با پوست در ردیف تعرفه 08025100 قرار می‌گیرد. مغز پسته در ردیف تعرفه 08025210 بوده و در صورتی که مغز پسته بدون پوست دوم و به‌صورت خلال باشد در ردیف تعرفه 08025220 طبقه‌بندی میشود. صادرات پسته از پرداخت حقوق و عوارض معاف است و خشک یا تازه بودن آن تاثیری در ردیف تعرفه ندارد. در جدول زیر می‌توانید تعرفه و ارزش انواع مختلف پسته را ببینید.
حمل و نقل و بیمه
پس از اخذ مجوزهای لازم و انجام تشریفات گمرکی، کالا به شرکت حمل تحویل و پس از انجام مراحل مربوطه توسط شرکت حمل برای آن بارنامه صادر میشود. اما برای حمل پسته لازم است به دو نکته اشاره شود: برای صادرات پسته الزامی به استفاده از کانتینر یخچال‌دار نیست، اما در صورت ارسال بار توسط کانتینر معمولی، شرکت حمل از صادرکننده فرم مسئولیت آسیب کالا را خواهد گرفت و صادرکننده باید کالای خود را بیمه کامل یا کلوز A نماید. در هر صورت بهتر است جهت جلوگیری از کاهش کیفیت پسته و جلوگیری از آسیب کالا برای مسیرهای دور که زمان حمل طولانی میشود و یا فصل گرما از کانتینر یخچالی اسفاده شود.
نکته مهم دیگری که لازم است اشاره شود مساله تمیز و ضدعفونی کردن کانتینر یا واگن است. بنابراین بهتر است که قبل از بارگیری کانتینر یا واگن نسبت به چک‌کردن کامل و بررسی دقیق و تا حد امکان ضدعفونی کردن آن اقدام شود. همچنین ممکن است کشور مقصد از شما گواهی بهداشت کانتینر درخواست نماید که در این‌صورت حتما باید نسبت به ضدعفونی کردن کانتینر یا واگن اقدام نمود.
گواهی مبدأ
پس از صدور بارنامه توسط شرکت حمل می‌توان با بارگذاری اظهارنامه گمرکی و بارنامه (در حالت حمل زمینی راهنامه یا CMR) در سامانه یکپارچه اتاق بازرگانی نسبت به اخذ گواهی مبدا اقدام نمود. ارائه گواهی مبدا برای برخی از کشورها همچون افغانستان ضرورتی ندارد.
اکنون مدارک لازم برای ترخیص کالا در کشور مقصد از جمله اینویس، پکینگ لیست، گواهی استاندارد، قرنطینه، بارنامه و گواهی مبدأ تهیه شده است و آماده ارسال برای گیرنده کالا می‌باشد.
تسویه حساب با گیرنده کالا
تسویه حساب با گیرنده کالا بر مبنای توافق فروشنده و خریدار و با توجه به شرایط خاص بازار و شرایط اقتصادی کشورها صورت می‌پذیرد. معمولا با ارائه پیش‌نویس بارنامه که حاکی از تحویل بار به باربری بین‌المللی و انجام تعهدات صادرکننده می‌باشد، بیست درصد از مبلغ به صورت پیش‌پرداخت و باقیمانده مبلغ هنگام ارسال مدارک پرداخت می گردد. جهت آشنایی کامل با شرایط پرداخت بین‌المللی می‌توانید به قسمت آموزش‌های سایت مراجعه نمایید.
گروه بازرگانی ترخیص‌لاین می‌تواند با بهره‌گیری از کادری مجرب و تجربه چندین ساله در زمینه صادرات پسته نسبت به تامین کالای مورد نظر شما و یا ترخیص آن در تمامی گمرکات کشور اقدام نماید. همچنین امور مربوط به حمل دریایی، هوایی و زمینی به طور کامل برای مشتریان عزیز انجام میشود که می‌توانید جهت استعلام قیمت حمل صادراتی و مشاوره رایگان برای ترخیص پسته با کارشناسان ترخیص‌لاین تماس بگیرید.
گروه بازرگانی ترخیص‌لاین می‌تواند با بهره‌گیری از کادری مجرب و تجربه چندین ساله در زمینه صادرات پسته نسبت به تامین کالای مورد نظر شما و یا ترخیص آن در تمامی گمرکات کشور اقدام نماید. همچنین امور مربوط به حمل دریایی، هوایی و زمینی به طور کامل برای مشتریان عزیز انجام میشود که می‌توانید جهت استعلام قیمت حمل صادراتی و مشاوره رایگان برای ترخیص پسته با کارشناسان ترخیص‌لاین تماس بگیرید.